Ten tekst przeczytasz w 3 minut
W leczeniu otyłości pojawiło się niedawno kilka nowych leków, z którymi wiąże się nadzieje na coraz skuteczniejszą walkę z otyłością. Są to: fentermina, liraglutyd, lorkaseryna, bupropion/naltrekson. Przyjrzyjmy im się bliżej.
Leki stosowane w terapii otyłości (LSWTO) są skuteczne tylko podczas ich stosowania. Oznacza to, że zaprzestanie ich przyjmowania powoduje brak efektywności farmakoterapii i często powrót pacjenta do wyjściowej masy ciała. Ponadto w badaniach klinicznych dot. otyłości widoczny jest bardzo wysoki zakres zmienności w zakresie skuteczności leków stosowanych w terapii. Generalnie przyjmuje się, że leki na otyłość są mniej skuteczne u chorych na cukrzycę typu 2. Jednocześnie farmakoterapia otyłości często przynosi spadek stężenia glukozy we krwi, porównywalny z niektórymi doustnymi lekami przeciwcukrzycowymi. Jednocześnie większość LSWTO poprawia zastępcze punkty końcowe w chorobach sercowo-naczyniowych, m.in. powodując spadek stężenia triglicerydów w surowicy krwi, spadek ciśnienia tętniczego, wzrost stężenia HDL. Niemniej jednak żaden z obecnie zarejestrowanych medykamentów z grupy LSWTO nie wpływa na punkty końcowe w chorobach sercowo-naczyniowych. Jedynie liraglutyd jako lek przeciwcukrzycowy, redukuje ryzyko powikłań sercowo-naczyniowych u pacjentów z cukrzycą typu 2.
Kiedy leki stosowane w leczeniu otyłości są uznane za skuteczne?
W badaniach klinicznych niezbędnych do rejestracji leków, zarówno przez amerykański Urząd ds. Żywności i Leków (ang.: Food and Drug Administration; FDA), jak i Europejską Agencję Leków (ang.: European Medicines Agency, EMA) wskazuje się, że spadek masy ciała w trakcje rocznej terapii powinien wynosić co najmniej 5% po uwzględnieniu efektu placebo. Innymi słowy spadek masy ciała powinien wynosić co najmniej 5% po odjęciu od uzyskanego wyniku, rezultatu dla grupy placebo. Ani FDA, ani EMA nie definiują minimalnej liczebności populacji na jakiej powinny być takie badania prowadzone, ale przyjmuje się, że powinna ona liczyć „kilka tysięcy” osób. Terapia powinna być prowadzona przy zastosowaniu najniższej efektywnej dawki. Ponadto, kiedy po 3-4 miesiącach w grupie badanych osób nie zaobserwuje się spadku masy ciała wynoszącego 4-5%, to badania takiego leku powinny być zatrzymane i zakończone.
Lista LSWTO nieustannie się zmienia, nowe leki są wprowadzane na rynek a część leków, z uwagi na działania niepożądane jest wycofywana. Poniższa tabela podsumowuje skuteczność większości obecnych na rynku LSWTO.
|
Nazwa substancji czynnej |
Czas trwania badania [miesiące] |
Liczebność grupy badanej |
Procent uczestników badania, u których spadek masy ciała wynosił co najmniej 5% |
|
Fentermina |
3 |
37 |
20,8 |
|
Orlistat |
48 |
159 |
22,6 |
|
Fentermina + Topiramat |
14 |
994 |
21 |
|
Lorkaseryna |
14 |
1587 |
20,3 |
|
Naltrekson + Bupropion |
14 |
170 |
18,9 |
|
Liraglutyd |
36 |
412 |
23,7 |
Dla pacjentów 5% to za mało
Analizując skuteczność obecnie stosowanych LSWTO należy zwrócić uwagę, że efektywność ich działania jest najczęściej odnoszona do norm FDA czy EMA wskazujących, że utrata masy ciała powinna wynosić co najmniej 5% aby dany składnik można uznać za skuteczny. Przy ustalaniu tego progu procentowego brano pod uwagę przede wszystkim aspekty kliniczne poprawy zdrowia, a więc: spadek stężenia glukozy, wpływ na lipidogram, spadek ciśnienia tętniczego krwi czy bezdech senny. Należy jednak zauważyć, że 5% utrata masy ciała nie jest przez pacjentów uważana za satysfakcjonująca pod względem estetycznym. Dopiero około 30% utrata masy ciała u pacjentów otyłych jest, w ich przekonaniu, efektem satysfakcjonującym. Wobec powyższego 5-10% utrata masy ciała wynikająca ze stosowania LSWTO może nie być satysfakcjonująca dla pacjenta, a jednocześnie może nieść za sobą ryzyko poważnych działań niepożądanych. Ponadto należy podkreślić, że odstawienie leków, w przypadku gdy pacjent nie zmieni stylu życia, powoduje stopniowy wzrost masy ciała, z reguły do poziomu sprzed terapii. Wobec powyższego, pacjenci niechętnie odstawiają LSWTO co wiąże się z wysokim ryzykiem działań niepożądanych w przypadku ich długotrwałego stosowania.
Literatura:
Dieta i substancje odżywcze w niej zawarte są przedmiotem nieustannych badań w kontekście czynników ryzyka rozwoju chorób cywilizacyjnych oraz chorób nowotworowych, dlatego tak ważne jest nieustanne podnoszenie świadomości żywieniowej w zakresie konkretnych produktów, ale także sposobów ich łączenia czy przetwarzania.
18.12.2020
4.80
czytaj wpis
Otyłość stała się powszechną chorobą współczesnego świata, wiążącą się z poważnymi implikacjami zdrowotnymi. Mimo, iż coraz więcej wiemy o biologicznych aspektach nadwagi i otyłości, a także analizujemy ich skutki, takie jak cukrzyca typu drugiego, choroba niedokrwienna serca oraz nadciśnienie, to nadal istnieje wiele innych konsekwencji nadmiernej masy ciała, którym poświęca się znacznie mniej uwagi w literaturze. Nie oznacza to jednak, że są nieistotne czy mniej niebezpieczne w skutkach.
18.12.2020
4.00
czytaj wpis
