Żyć długo umrzeć młodo

  • Daniela Liśkiewicz

  • Ten tekst przeczytasz w 4 minut

W ostatnim stuleciu średnia długość życia uległa znacznemu wydłużeniu i prognozuje się, że będzie nadal wzrastać. W 2016 roku w Polsce średnia długość życia wynosiła 82 lata dla kobiet i 74 lata dla mężczyzn, co stanowi odpowiednio aż o 6,7 i 7,7 lat więcej niż w roku 1990 (GUS, 2017). Ciągle żyjemy jednak znacznie krócej niż światowi rekordziści. Ludzie najdłużej żyją w krajach takich jak Hong Kong, Japonia, Singapur, Włochy, Hiszpania i Szwajcaria. Przykładowo w Japonii kobiety żyją średnio 85, a mężczyźni 81 lat.

Jednak dla większości z nas równie ważnym parametrem jak długość życia jest jego jakość, która w dużej mierze warunkowana jest naszym stanem zdrowia. W Polsce długość życia w zdrowiu (z ang. healthspan) wynosi zaledwie 62,7 dla kobiet i 59,8 dla mężczyzn, co oznacza, że przeciętnie od kilkunastu do 20 ostatnich lat życia przebiega z ograniczeniem sprawności i jakości funkcjonowania. W natłoku codziennych zadań nie zastanawiamy się nad tym jakimi będziemy 70- czy 80- latkami. Niewielu z nas zadaje sobie pytanie czy stan zdrowia pozwoli nam na pełne uczestnictwo w życiu rodzinnym i społecznym? A może zawodowym? Czy będziemy w stanie czerpać radość z zabawy z wnukami? Czy zdołamy wejść na drugie piętro niosąc drobne zakupy lub pojechać samodzielnie na wycieczkę za miasto? Czynności, które dziś są tak naturalne, że nawet ich nie zauważamy, za dwadzieścia, trzydzieści lat mogą okazać się nie lada wyzwaniem.

Na szczęście niezbite dowody naukowe świadczą o tym, że to my decydujemy jakie będą ostatnie dekady naszego życia. Jeszcze kilkanaście lat temu naukowcy sądzili, że badania długowieczności doprowadzą do zidentyfikowania pojedynczego czynnika genetycznego lub grupy genów które będą gwarantem długiego życia i pomyślnego starzenia się. Dziś wiemy, że choć genotyp warunkuje nasze predyspozycje do zapadania na choroby, decydujący wpływ na to czy ostatecznie zachorujemy ma nasz styl życia. Żeby się o tym przekonać wystarczy przyjrzeć się najważniejszym czynnikom ryzyka śmierci. Wg danych WHO w krajach wysoko i średnio rozwiniętych pięć wiodących czynników ryzyka śmierci to: wysokie ciśnienie krwi, palenie tytoniu, wysoki poziom glukozy we krwi, brak aktywności fizycznej oraz otyłość i nadwaga. Oczywiście czynniki te rzadko bezpośrednio powodują śmierć, przyczyniają się jednak do rozwoju chorób, które stanowią jej bezpośrednią przyczynę. Większość z nich to schorzenia przewlekłe na które zapadalność wzrasta wraz z wiekiem. Należą do nich: choroby sercowo-naczyniowe, nadciśnienie, nowotwory, cukrzyca, choroba zwyrodnieniowa stawów, osteoporoza, demencja i depresja. Schorzenia kardiologiczne i nowotwory to odpowiednio pierwsza i druga przyczyna śmierci osób dorosłych na świecie. W Polsce choroby sercowo-naczyniowe są przyczyną 46 % wszystkich zgonów (GUS, 2017).

Zdrowa dieta oraz aktywność fizyczna w znaczący sposób obniżają prawdopodobieństwo wystąpienia wszystkich chorób związanych z wiekiem. Ich rola w prewencji otyłości jest oczywista. Otyłość niesie ze sobą ogromne ryzyko kardiometaboliczne i prowadzi do rozwoju licznych chorób, w tym cukrzycy i chorób sercowo-naczyniowych.  Jednak niewielu z nas zdaje sobie sprawę z tego, że korzystne działanie zdrowego stylu życia wykracza daleko poza zapewnienie równowagi pomiędzy ilością przyjmowanych i zużywanych kalorii, niosąc nieocenione korzyści dla funkcjonowania całego organizmu. Zarówno zdrowa dieta, jak i aktywność fizyczna obniżają ryzyko zachorowania na większość nowotworów oraz poprawiają funkcjonowanie mózgu. Regularne ćwiczenia przyczyniają się do poprawy nastroju i zdolności poznawczych, w tym pamięci i uczenia się oraz zwiększają odporność na stres. Badania naukowe podkreślają rolę aktywności fizycznej w opóźnieniu związanego z wiekiem pogorszenia sprawności intelektualnej oraz prewencji chorób układu nerwowego, w tym choroby Alzheimera i depresji. Ogromne znaczenie dla zachowania zdrowia mają też inne elementy stylu życia np. zdolność do radzenia sobie ze stresem i regeneracja organizmu, którą zapewnia m.in. zdrowy sen.

Proces starzenia się wiąże się z nieuchronnym pogorszeniem stanu zdrowia, aczkolwiek dynamika tego procesu zależy od czynników na które mamy wpływ. Nigdy nie jest za późno na zmianę stylu życia, jednak jest ona trudnym procesem wymagającym motywacji i zaangażowania. Nieocenione jest przy tym wsparcie specjalistów posiadających wiedzę i doświadczenie, które pozwolą podjąć skuteczne działania. Wychodząc naprzeciw tym potrzebom Akademia Wychowania Fizycznego im. J. Kukuczki w Katowicach powołuje Centrum Badania i Wdrażania Strategii Wspierających Zdrowe Starzenie (o nazwie RIDage).

Centrum RIDage to przestrzeń, w której dbamy o to żeby żyć dłużej i zdrowiej, a na starość być sprawnym i niezależnym.  Nieważne czy masz 40, 50, 60 czy 80 lat zawsze możesz zrobić coś żeby czuć się lepiej i zmniejszyć ryzyko rozwoju chorób. Centrum RIDage powstało po to aby pomóc Ci w tych działaniach. Jeśli masz co najmniej 45 lat zapraszamy Cię do grona naszych beneficjentów. Dzięki dołączeniu do programu będziesz miał możliwość bezpłatnego przeprowadzenia diagnostyki stanu zdrowia, poszerzania swojej wiedzy dzięki uczestnictwu w prelekcjach i warsztatach oraz korzystaniu z bazy wiedzy, a nawet zaangażowania w projekty badawcze!

 

Kliknij TUTAJ żeby się zarejestrować!

 

 

 

 

 

Średnia ocena: 5.00