BADANIA DIAGNOSTYCZNE

Z wiekiem wzrasta prawdopodobieństwo rozwoju wielu chorób. Najczęściej musimy walczyć z chorobami układu krążenia, układu oddechowego, osłabieniem wzroku i słuchu, chorobami stawów, osteoporozą, osłabieniem funkcji poznawczych (np. pamięci), zaburzeniami równowagi, chorobami zębów i dziąseł, cukrzycą i niektórymi rodzajami raka. Jeśli regularnie będziemy się badać, mamy szansę wykryć chorobę na wczesnym etapie jej rozwoju, kiedy wywołuje ona subtelne objawy, lub nie daje ich wcale. Wtedy można o wiele skuteczniej z nią walczyć.

Często wystarczy zmiana niektórych nawyków i niewielka modyfikacja stylu życia, zamiast koniecznego w późniejszych stadiach choroby przewlekłego stosowania leków (najczęściej do końca życia), z których każdy może wywoływać działania niepożądane, czy wykonywania zabiegów operacyjnych. Niektóre choroby można wyleczyć tylko we wczesnych stadiach, gdyż później stają się nieuleczalne. Jeśli nie kontrolujemy ciśnienia krwi, poziomu glukozy, nie badamy krwi, moczu, nie wykonujemy badań EKG, czy USG – możemy przez wiele lat nie zauważyć, że jakaś choroba, która nie daje żadnych objawów, poważnie skraca nam życie.

Wyniki badań uzyskane podczas wczesnej diagnostyki pozwolą dostarczyć nam informacji, który z układów naszego ciała wymaga nadzoru i jak poprawić nasze funkcjonowanie, aby maksymalnie przedłużyć życie. Do takich badań należą na przykład: badania sprawności fizycznej, badania funkcji poznawczych (funkcjonowanie mózgu), badania funkcji fizjologicznych (m.in. układu krążenia i układu oddechowego), badania układu hormonalnego (endokrynnego) i odpornościowego. Załączamy listę badań diagnostycznych, stosowanych na świecie, polecanych zdrowym osobom starszym.

Lista badań pozwalających ocenić stan zdrowia i przebieg procesu starzenia

  1. Badania funkcji fizjologicznych

    • Badania układu oddechowego - badanie spirometryczne: natężona pierwszosekundowa objętość wydechowa (FEV1).
    • Badania układu kostnego - gęstość tkanki kostnej, masa kostna – kość biodrowa - dwuenergetyczna absorpcjometria rentgenowska (DXA); badanie tłumienia fal ultradźwiękowych (BUA) – kość piętowa.
    • Badania układu mięśniowego - badanie przybliżonej masy mięśniowej kończyn dolnych - dwuenergetyczna absorpcjometria rentgenowska (DXA); badanie przybliżonej masy mięśniowej - bioimpedancja; tłuszcz brzuszny, obwód pasa; masa ciała, BMI.
    • Badania układu krążenia - badanie ciśnienia tętniczego krwi za pomocą sfigmomanometru; profil lipidowy: cholesterol całkowity, cholesterol LDL, cholesterol HDL, trójglicerdy.
    • Badania metabolizmu glukozy - hemoglobina glikowana (HbA1C), glukoza w surowicy na czczo.
  2. Badania funkcji poznawczych

    • Zdolności wykonawcze - test płynności słownej
    • Szybkość przetwarzania - test dopasowania symboli do cyfr (DSST)
    • Pamięć robocza - test zapamiętywania liczb – w odwrotnej kolejności
    • Inteligencja skrystalizowana - bostoński test nazywania
    • Badanie uwagi - test Stroopa
    • Rozumowanie - matryce progresywne Ravena
    • Pamięć słowna (werbalna) i uczenie się - test 15 słów Reya
  3. Badania sprawności fizycznej

    • Funkcje lokomotoryczne - szybkość chodu, test wstań i idź (czas), test podnoszenia krzesła (czas).
    • Siła mięśniowa - siła uścisku – badanie dynamometryczne.
    • Badania równowagi ciała - równowaga w postawie stojącej i podczas chodu (stanie na jednej nodze, testy tandemowe), poduszka równoważna, akcelerometr.
    • Pamięć wzrokowa - test pamięci wzrokowej Bentona.
  4. Badania układu endokrynnego

    • Adiponektyna - stężenie w surowicy
    • DHEAS - stężenie w surowicy
    • Hormon wzrostu/IGF-1 - stężenie w surowicy
    • Melatonina - stężenie w surowicy
    • Estradiol - stężenie w surowicy
    • Testosteron - stężenie w surowicy
  5. Badania układu odpornościowego

    • Limfocyty B - odsetek limfocytów B we krwi
    • Limfocyty NK - odsetek limfocytów NK we krwi
    • Fenotyp limfocytów T - odsetek limfocytow Th i Ts/c  we krwi - immunofenotyp
    • Neutrofile - liczba w mm3 krwi, odsetek wśród krwinek białych
    • Białko C-reaktywne - stężenie w surowicy
    • IL-6 - stężenie w surowicy
    • Wirus cytomegalii (CMV) - przeciwciała - miano w surowicy
    • Długość telomerów - ilościowa reakcja łańcuchowa polimerazy - qPCR

Lista pozostałych badań dodatkowych polecanych osobom starszym, stosowanych w diagnostyce chorób związanych z wiekiem

  1. Badanie układu krążenia i układu oddechowego

    • Osłuchiwanie płuc i serca
    • Pulsoksymetria, badanie tętna
    • EKG
    • UKG – ultrasonografia serca
    • USG żył kończyn dolnych
  2. Diagnostyka chorób nowotworowych

    • Kolonoskopia
    • Badanie per rectum
    • Mammografia
    • Badanie ginekologiczne – Pap i USG narządów rodnych
  3. Diagnostyka chorób układu nerwowego

    Pełne badanie neurologiczne, w tym:

    • Nerwy czaszkowe
    • Napięcie mięśniowe
    • Siła mięśniowa
    • Odruchy ścięgniste
    • Koordynacja ruchowa (badania móżdżku)
    • Czucie głębokie
    • Czucie dotyku i bólu
    • Równowaga (próba Romberga)
    • Orientacja 
    • Pamięć
  4. Badanie wzroku i słuchu

    • Badanie dna oka
    • Badanie ostrości wzroku
    • Badanie ciśnienia środgałkowego
    • Badanie słuchu mową i szeptem, badanie audiometryczne
  5. Pozostałe badania

    • Dokładny wywiad lekarski
    • USG jamy brzusznej i przestrzeni zaotrzewnowej
    • Morfologia krwi
    • Badanie układu krzepnięcia 
    • Badanie ogólne moczu
    • Badanie poziomu witaminy D3
    • Badanie elektrolitów: sodu, potasu, wapnia, magnezu
    • Badanie stanu nawodnienia organizmu
    • Badanie poziomu kreatyniny i kwasu moczowego we krwi
    • Badanie ALAT i ASPAT